Księga Pierwsza: o osobach i rodzinie
Art.14 Akt założycieski
Stowarzyszenia i fundacje muszą być ustanowione poprzez akt prawny (1350, 2643).
Fundacja, jednak, może być ustanowiona także poprzez testament (600).
Art. 15 Odwołanie aktu założycielskiego fundacji
Akt założycielski fundacji może być odwołany przez założyciela do momentu jego prawnego uznania lub do momentu rozpoczęcia przez założyciela działalności, do której fundacja została powołana.
Zdolność do odwołania aktu założycielskiego nie przechodzi na spadkobierców.
Art. 16 Akt założycielski i statut. Zmiany
Akt założycielski oraz statut muszą zawierać nazwę instytucji, określać jej cel, majątek oraz siedzibę, jak również przepisy regulujące i administracyjne. Muszą one także określać, jeżeli chodzi o stowarzyszenia, prawa i obowiązki członków oraz zasady ich przyjęcia; oraz, jeżeli chodzi o fundacje, kryteria i tryb dystrybucji środków finansowych.
Akt założycielski i statut mogą także zawierać zasady dotyczące rozwiązania instytucji oraz przekazywania jej majątku, a dla fundacji także zasady dotyczące jej transformacji.
[Zmiany w akcie założycielskim i statusie muszą być zatwierdzone przez organ rządowy w sposób opisany w art. 12 (att. 4)]
Uwaga:
[Paragraf uchylony przez D.P.R. z 10 lutego 2000 roku, n. 361]
Art. 17 Nabywanie nieruchomości i przyjmowanie darowizn, dziedziczenie oraz zapisy zwykłe (Artykuł uchylony przez Ustawę z 15 maja 1997 roku, n. 127)
Art. 18 Odpowiedzialność administratorów
Administratorzy są odpowiedzialni w stosunku do instytucji zgodnie z zasadami mandatu (1710 i późniejsze). Jest jednak wolny od odpowiedzialności ten administrator, który nie uczestniczył w działaniach prowadzących do szkody, z wyjątkiem przypadku, w którym był świadomy, że działania takie będą miały miejsce i nie wyraził swojego sprzeciwu (2392)
Art. 19 Ograniczenia władzy reprezentującej
Ograniczenia władzy reprezentującej, które nie wynikają z rejestru wskazanym w art. 33, nie mogą być przedmiotem sprzeciwu osób trzecich, z wyjątkiem przypadku, w którym się udowodni, że osoby te były świadome tych ograniczeń.
Art. 20 Zwoływanie zgromadzeń stowarzyszeń
Zgromadzenie stowarzyszenia musi być zwołane przez administratorów raz w roku w celu zatwierdzenia budżetu.
Zgromadzenie musi być ponadto zwołane w przypadku, gdy zachodzi taka potrzeba lub gdy zastała wystawiona umotywowana prośba przez co najmniej jedną dziesiątą część członków. W takim wypadku, jeżeli administratorzy nie zapewnią zgromadzenia, może ono być zarządzone przez Prezesa sądu (att. 8).
Art. 21 Postanowienia zgromadzeń
Postanowienia zgromadzenia są zależne od większości głosów oraz pod warunkiem uczestnictwa co najmniej połowy członków stowarzyszenia. Postanowienia powtórnego zgromadzenia są wiążące niezależnie od liczby uczestników. Administratorzy nie mają prawa głosu w przypadkach zatwierdzania budżetu oraz w postanowieniach, dotyczących ich odpowiedzialności.
Aby wprowadzić zmiany w akcie założycielskim lub w statucie, jeżeli same te dokumenty nie określają inaczej, zapewniona musi być obecność co najmniej trzech czwartych liczby członków oraz większość głosów przychylnych.
Postanowienia, dotyczące rozwiązania stowarzyszenia oraz przekazania jego majątku są wiążące w przypadku trzech czwartych liczby głosów przychylnych (11).
Art. 22 Skargi na administratorów
Skargi na administratorów stowarzyszeń za działania przez nich dokonane są przedmiotem postanowień zgromadzenia i są przeprowadzane przez nowych administratorów lub likwidatorów (2941).
Art. 23 Unieważnienie i zawieszenie postanowień zgromadzenia
Postanowienia zgromadzenia niezgodne z prawem, aktem założycielskim lub statutem mogą być unieważnione na prośbę organów instytucji, jakiegokolwiek z jego członków lub oskarżyciela publicznego.
Unieważnienie postanowienia nie narusza praw nabytych przez osoby trzecie w dobrej wierze na podstawie działań dokonanych w celu wykonania samego postanowienia (1445, 2377).
Prezes sądu lub sędzia śledczy, po przesłuchaniu administratorów stowarzyszenia, mogą zawiesić, na prośbę tego, kto taki apel wystosował, wykonanie kwestionowanego postanowienia, gdy decyzja ta jest umotywowana. Rozporządzenie o zawieszeniu musi być umotywowane i muszą być o nim zawiadomieni administratorzy stowarzyszenia (att. 10)
Wykonanie postanowień, które naruszają porządek publiczny lub dobre obyczaje może być zawieszone także przez organ rządowy.
Art. 24 Odstąpienie i wykluczenie członków stowarzyszenia
Postać członka stowarzyszenia nie ma charakteru przenośnego, chyba ze akt założycielski lub statut określają inaczej.
Członek stowarzyszenia może zawsze odstąpić od swojej roli, pod warunkiem, że wcześniej nie przyjął jej na czas określony. Decyzja o odstąpieniu musi być zakomunikowana w formie pisemnej administratorom stowarzyszenia i następuje z końcem bieżącego roku, pod warunkiem, że decyzja zakomunikowana została z co najmniej trzy miesięcznym wyprzedzeniem.
Wykluczenie jednego z członków nie może być przedmiotem postanowienia zgromadzenia, chyba że są ku temu ważne powody; wykluczony członek stowarzyszenia ma prawo odwołać się do organu sądowego w przeciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym zostało mu zakomunikowane postanowienie zgromadzenia.
Członkowie stowarzyszenia, którzy od niego odstąpili, zostali wykluczeni lub też zaprzestali swojej działalności, nie mogą ponawiać składek, nie mają także żadnego prawa do majątku stowarzyszenia.
Art. 25 Nadzór nad administracją fundacji
Organ rządowy nadzoruje administrację fundacji; zapewnia nominację i zastępstwo administratorów lub reprezentantów w przypadku, gdy rozporządzenia zawarte w akcie założycielskim nie mogą być zrealizowane; unieważnia, po przesłuchaniu administratorów, rozporządzeniem ostatecznym, postanowienia niezgodne z obowiązującymi przepisami, z aktem założycielskim, porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami; może rozwiązać zarząd administracyjny i powołać komisarza nadzwyczajnego w przypadku, gdy administratorzy nie działają w zgodzie z postanowieniami statutu, przepisami prawa oraz celami fundacji.
Unieważnienie postanowienia nie narusza praw nabytych przez osoby trzecie w dobrej wierze na podstawie działań dokonanych w celu wykonania samego postanowienia (1445, 2377).
Działania skierowane przeciwko administratorom z powodu faktów dotyczących ich odpowiedzialności muszą być autoryzowane przez organ rządowy i są pełnione przez komisarza nadzwyczajnego, likwidatorów lub nowych administratorów.
Art. 26 Koordynacja działań i ujednolicenie administracji
Organ rządowy może rozporządzić koordynację działań dwóch i więcej fundacji, czyli połączyć ich administracje, respektując, o ile jest to możliwe, wolę fundatora.
Art. 27 Wygaśnięcie działalności osoby prawnej (Artykuł uchylony przez D.P.R. z 10 lutego 2000 roku, n. 361)
Art. 28 Przekształcenie fundacji
W momencie gdy cel został osiągnięty lub uznany został za niewykonalny, wyniki działań nie przynoszą pożądanych rezultatów, lub też majątek został wyczerpany, organ rządowy zamiast ogłosić wygaśnięcie fundacji, może zapewnić jej przekształcenie, respektując jak najlepiej wolę fundatora.
Przekształcenie nie może mieć miejsca, gdy przyczyny takiego działania są według aktu założycielskiego przyczynami wygaśnięcia osoby prawnej oraz przekazania majątku osobom trzecim.
Postanowienia pierwszego paragrafu tego artykułu oraz artykuł 26 nie mają zastosowania w przypadku fundacji, których działania są skierowane jedynie na pożytek jednej lub więcej określonych rodzin (att. 10).
Art. 29 Zakaz nowych działań
Administratorzy nie mogą dokonywać nowych działań po tym, jak zostało im zakomunikowane rozporządzenie o wygaśnięciu osoby prawnej lub rozporządzenie, wraz z którym władze, zgodnie z prawem, nakazały rozwiązanie stowarzyszenia lub po tym, jak uchwalone zostało przez zgromadzenie postanowienie o rozwiązaniu tego samego stowarzyszenia. Jeżeli administratorzy naruszą ten zakaz, przyjmują na siebie odpowiedzialność osobistą i lojalnościową.
Art. 30 Likwidacja
Po tym jak ogłoszone zostaje wygaśnięcie osoby prawnej lub zarządzone zostało rozwiązanie stowarzyszenia, następuje procedura likwidacji majątku zgodnie z zasadami kodeksu (att. 11-21)
Art. 31 Przekazywanie majątku
Majątek osoby prawnej, który pozostaje po likwidacji, jest przekazywany zgodnie z przepisami, zawartymi w akcie założycielskim lub statucie.
Jeżeli dokumenty te nie określają zasad przekazania majątku, w przypadku fundacji, odpowiedzialność tę przyjmuje organ rządowy, przekazując majątek innym instytucjom, których cele działań są podobne, w przypadku stowarzyszenia, rozpatrywane są postanowienia zgromadzenia, które ogłosiło rozwiązanie, a w przypadku ich braku, odpowiedzialność tę przyjmuje organ rządowy.
Wierzyciele, którzy podczas likwidacji nie skorzystali ze swojego kredytu, mogą zwrócić się o jego wypłatę do tych, którym dobra te zostały przekazane, nie później niż rok po likwidacji, proporcjonalnie i w limitach co do tego, co zastało im przekazane.
Art. 32 Przekazanie dóbr na określony cel
W przypadku przekształcenia lub rozwiązania instytucji, której ofiarowane lub pozostawione zostały dobra przeznaczone na cel inny niż ten, dla którego została powołana, organ rządowy przekazuje takie dobra, w takiej samej wysokości, innym osobom prawnym, które mają podobny cel działania.
Art. 33 Rejestracja osób prawnych (Artykuł uchylony przez D.P.R. z 10 lutego 2000 roku, n. 361)
Art. 34 Rejestracja aktów (Artykuł uchylony przez D.P.R. z 10 lutego 2000 roku, n. 361)